Παράπλευρα οφέλη

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πανδημία έφερε μαζί της μεγάλες τραγωδίες ιδιαίτερα στα άτομα που έχουν κτυπηθεί από τον ιό ή στις οικογένειες που έχουν χάσει αγαπημένα πρόσωπα. Χωρίς να μπαίνω στη λογική της ζυγαριάς, αυτή η πανδημία έφερε και κάποια παράπλευρα οφέλη. Τονίζω ότι δεν μπορεί κανένας να διανοηθεί συμψηφισμούς αλλά θα ήταν καλά να γίνει μια μικρή καταγραφή για σκοπούς ενός ώριμου και θετικού προβληματισμού.

Παρατηρούμε ότι υπάρχει μια μαζική στροφή των καταναλωτών από τις μεγάλες υπεραγορές στα συνοικιακά μπακάλικα και κρεοπωλεία. Την προ-ιού περίοδο, αυτά τα μικροκαταστήματα φυτοζωούσαν κυριολεκτικά με τους ιδιόκτητες τους, αυτοεργοδοτούμενοι οι περισσότεροι, να ετοιμάζονται να βάλουν λουκέτο. Τα νέα για κρούσματα σε μεγάλες υπεραγορές καθώς και ο μεγάλος συνωστισμός που συνήθως επικρατεί σ’ αυτές, ώθησαν χιλιάδες καταναλωτές να στραφούν στα μικρά παντοπωλεία της γειτονιάς. Οι μικροί επιτέλους αναστέναξαν βλέποντας τους τζίρους τους να διπλασιάζονται. Βέβαια, αυτή η κυβέρνηση θα κάμει το παν για να ξαναφέρει τους καταναλωτές στις μεγάλες υπεραγορές (ανοικτές την Κυριακή, φοροελαφρυνσεις, ανύπαρκτοι οικονομικοί έλεγχοι από τα αρμόδια κυβερνητικά τμήματα, χαμηλότοκα τραπεζικά δάνεια εγγυημένα από την κυβέρνηση με τις τράπεζες να εξυπηρετούν με ιδιαίτερο ζήλο τους μεγαλοκαρχαρίες κλπ). Αν όμως οι μικροί κάμουν την αντεπίθεση τους που να εστιάζεται στη φιλική προσωπική εξυπηρέτηση , τότε ίσως να μπορέσουν να συγκρατήσουν ένα σημαντικό μερίδιο της αγοράς. Έχει μεγάλη σημασία τόσο πάνω σε επίπεδο σμίκρυνσης της ψαλίδας των ανισοτήτων όσο και του περιορισμού των ολιγοπωλίων που κατέχουν δεσπόζουσα θέση στην αγορά, να συντηρηθεί η τάση αποδυνάμωσης των μεγάλων υπεραγορών.

Πάμε τώρα στο μακροοικονομικό επίπεδο:

1. Το βάρος της αντιμετώπισης της πανδημίας το φορτώθηκαν σχεδόν εξ ολοκλήρου τα δημόσια νοσηλευτήρια. Τα περισσότερα ιδιωτικά βολεύτηκαν στο παρασκήνιο. Φάνηκε ότι το πετσόκομμα των κονδυλίων για τις υπηρεσίες υγείας και που έφτασαν στο ποσό των 500 εκ. τα τελευταία χρόνια, ήταν ένα από τα πολλά μοιραία λάθη της κυβέρνησης. Ο κόσμος έχει πλέον συνειδητοποιήσει ότι η πολιτική της καμένης γης που εφαρμόστηκε στο κοινωνικό κράτος στο όνομα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, φέρνει σε θανάσιμο κίνδυνο τόσο τους πολίτες όσο και τους λειτουργούς υγείας. Είναι μια πολιτική που σκοτώνει. Ο κάθε σκεπτόμενος κατάλαβε ότι υπάρχουν ορισμένα πράματα σ΄αυτό το κόσμο που δεν είναι για πούλημα για να κερδοσκοπούν κάποιοι επιχειρηματίες. Η υγεία του κόσμου δεν είναι εμπόρευμα για αγοραπωλησία.
2. Η σημερινή επεκτατική οικονομική πολιτική της κυβέρνησης είναι και μια έμμεση παραδοχή ότι την οικονομική κρίση δεν την καταπολεμάς με πολιτικές λιτότητας ούτε και με λιγότερο κράτος. Φάνηκε καθαρά ότι αν θέλουμε να έχουμε ανάπτυξη που τα οφέλη να διαχέονται σε ολόκληρη την κοινωνία , το κράτος θα πρέπει να υιοθετήσει πολιτικές που αυξάνουν τη συνολική ζήτηση και όχι να την μειώνουν. Ένα μάθημα που αποδεικνύει πόσο λάθος είχαν οι πολιτικές της ανέχειας για τους πολλούς που ακολούθησε η κυβέρνηση τα προηγούμενα χρόνια.

Δημήτρης Δημητρίου

9 Μαΐου 2020